BitCoin Çözümü

Günümüzde para zaten büyük oranda dijitalleşmiş durumda olup; Banka hesapları veya Kredi Kartları üzerinde durmakta, Para transferleri ilgili sistemlerdeki kayıtlarla gerçekleşmektedir. Buna rağmen aynı ülke içinde bile farklı kurumlar arası para transferleri ertesi iş gününe kalabilmekte, Uluslararası para transferleri ise günlerce sürebilmekte, maliyetler küçük işlemlere izin vermeyecek seviyede yüksek olabilmektedir. İade ve İptaller ise daha da büyük sorundur. Yüksek maliyetelerden dolayı insanlar İptal süreçlerinden bile vazgeçilebilmektedir. Ayrıca sistem belli orandaki fraud durumlarını kabullenmiş durumdadır. Tüm bu sistem Gönderici ve Alıcı arasındaki Merkezi Otoriteler (Bankalar, Finans kurumlar vs) üzerinden çalışır. İşlem kayıtları bu merkezi otoritelerde durur. Gönderici ve Alıcılar bu merkezi otorite ve onları denetleyen kurumlara güvenmek durumundadır.


Standart Para Trasnfer Modeli

Bitcoin; Alıcı ile Gönderici arasındaki merkezi otoriteye ihtiyacı ortadan kaldıran, transfer ücretleri ve sürelerini minimize eden, başta kriptoloji olmak üzere teknolojiye dayalı anonimleştirilmiş bir çözüm önerir.

Çözümün temeli işlem kayıtlarının merkezi otorite yerine dileyen herkeste durabileceği bir yapıya dayanır. İlk bakışta verilerin çok büyük olacağı ve bunun mümkün olmayacağı düşünülebilir fakat günümüz depolama maliyetleri ile sıradan bilgisayarlar için bile mümkündür. Bu şekilde dünya üzerinde on/yüz binlerce bilgisayarda işlem kayıtlarının birer kopyasının durduğu ağ oluşur.

BitCoin Modeli

Ağ tamamen anonimdir. Herhangi bir bilgisayar ile ağa dahil olunabilir. Bir üyelik yada kayıt işlemi gerekmez. Ağa dahil olun bilgisayar (node) o ana kadar dünya üzerinde oluşmuş tüm işlem kayıtlarını kendine indirir, kayıtların bir kopyası da kendinde oluşur.

Transfer işlemleri Gönderici ve Alıcıya ait Hesap numaraları arasında yapılır. Ağ üzerindeki bir bilgisayardan gönderi işlemi yapılabilir. Gönderici kendi hesabındaki Bitcoin’i alıcının hesap numarasına gönder emrini oluşturduğunda, işlem ağdaki tüm bilgisayarlara da dağıtılır. Böylece tüm ağ bu işlemden haberdar olur. Bitcoin alıcının hesabına geçtikten sonra , Alıcı da gönderme işlemi yapabilir.

Sistem kimliksizdir, hesapların kime ait olduğuyla ilgilenmez ama yapısı gereği hesapların işlem kayıtları ve son bakiyeleri ağa bağlı tüm bilgisayarlar tarafından bilinir durumdadır. Yeni Hesap yaratmak ve transfer kolay bir işlem olduğu için hesap sahipleri yeni hesaplar yaratıp, bir hesabındaki bakiyeleri hızlıca bu yeni hesaplara aktarabilirler.

Merkezi otorite modelinde, verilerin bozulmazlığını ve bir hesaptan aynı parayı birden fazla kişiye gönderilmesini (Double Spend) engellemek bu otoritenin sorumluluğundadır. Gerekli güvenlik önlemlerini alan ve İşlemleri doğru sıra ile yerine getiren tüm merkezi otoriteler bu gerekliliği sağlarlar.

İşlem kayıtlarının anonim olarak dünya üzerinde binlerce bilgisayarda durduğu dağıtık modelde de Verinin bozulmazlığı ve dolayısıyla Double Spending’in engellenmesi gerekir. BitCoin çözümü bunun nasıl olacağını tanımlar.

Sistem hala geliştiriliyor, iyileştirilmesi gereken noktalar var ama anonimleştirilmiş bu transfer yapısı yakın geleceği şekillendirecek en büyük icat olmaya hala aday.

Bitcoin ve Kripto Paralara Genel Bakış

2008 Eylül ayında “Satoshi Nakamato” takma adlı bir kişi (veya grup – gerçek kimliği hala bilinmiyor) “bitcoin: Eşten Eşe Elektronik Nakit Sistemi” isimli teknik çalışmayı yayınladı. Bitcoin; hiçbir merkezi otoriteye bağlı olmadan çalışabilen dijital para olarak ortaya çıkmış oldu.

Yeni paranın nasıl üretileceğini, para transferinin nasıl olacağını, verilerin değişmezliğinin ve güvenliğin nasıl sağlanacağını ve negatif bakiyeye düşme durumunun (double-spending) merkezi otorite olmadan nasıl engelleneceğine dair çözümler bu çalışmada belirtildi.

Yayınlandığı dönem; dünyada finans ve finans yapılarını düzenleyici kurumlara güvenin sarsıldığı, 2008 Küresel krizi ile aynı dönemdir. Finans sektörüne karşı anarşist bir çözümdür bitcoin. Sonuç olarak para basma ve transferi yetisine sahip tüm kurum ve kuruluşların varlıklarının bile sorgulanmasına neden olacak bir sürecin ilk kıvılcımını çakmış olur.

Çözüm başlarda kısıtlı bir çevre tarafından fark edilip desteklenmiş, Dökümanda belirtilen yöntemler için açık kaynak kodlu yazılımlar geliştirilmiş ve sistem çalışır hale gelmiştir.

Kullanımın yayılmaya başlaması ise teknolojiye yakın çevrelerce kimliksiz izi sürelemez para transferi amacıyla Darknet ve Black Market çevrelerinde olur. Bir süre sonra Darknet’in defacto parası haline gelir. Bu dönem Bitcoin’in ismi de kötüye çıkar. Bir noktada Birleşik Devletler duruma müdehale eder. Black Market kurucularına Hapis cezaları dahil farklı cezalar verilir.

İşlem hacmi artan bitcoin pek çok kişiye temas etmiş olur, sıradan halk arasında da fark edilmeye başlar, yaygınlaşmaya devam eder. Pekçok kişi deneysel veya merak ile Bitcoin üretimine dahil olmaya başlar. Pazar büyüdükçe üretime yapılan yatırım da artar. Belli bir zaman diliminde Bitcoin üretimi Moore yasasına karşı alınan önemlemlerden dolayı kısıtlıdır. Dolayısıyla üretime katılım arttıkça birim üretim maliyetleri artar.

Paralel dönemde BitCoin Türevi ve Alternatifi Kripto Paralar yaratılır. Ethereum Vakfı dağıtık uygulama ve Token desteğini kazandırır sisteme. Riple ise teknolojiyi özelleştirerek Finans sektörünün hizmetine sunar. Uluslararası para transferi de dahil işlemleri saniyeler içinde tamamlayan bu çözüm Avrupa birliğinde kullanılan ve milyar euro tasarruf sağladığı belirtilen eIDAS standartlarından bile daha verimli bir çözümdür. Dünyadaki pekçok finans şirketi hızlıca sisteme üye olur. Havven ise çift token mantığı ile Volatiliteyi düşük tutmayı hedefliyen bir çözüm sunar.

Günümüze gelindiğinde farklı konuları çözdüğünü idea eden 1500 farklı kripto para yaratılır. Her geçen gün ise yenileri yaratılmaya devam etmektedir.

Bir yandan da Kripto Para borsaları hızlıca çoğalmaya ve bu borsalar üzerinde işlem hacimleri hızlıca artmaya başlamıştır. Özellikle son 1 yıl içinde büyük değer artışları yaşanmış sokaktaki insanlar bile bu değer artışlarına kayıtsız kalamamıştır. Bu döngü ile artış daha da körüklenmiştir. 2017 yılı sonlarına doğru pek çok devlet halkını uyarmak zorunda kalmış. Güney Kore ve Birleşik Devletler bazı önlemler almıştır.

Global çaptaki ilgiden dolayı kamu ve büyük kurumlar konuya kayıtsız kalamamış bazı Avrupa Doğu Bloku ülkeleri ve Rusya kendi Kripto Para Çözümleri üzerinde çalıştıklarını açıklamıştır. İngiltere kripto paraları yabancı para sınıfına sokmuş o şekilde vergilendirmeye başlamıştır. Bazı Avrupa ülkeleri kripto paraları emtia olarak kabul ederek vergilendirmeye başlamıştır. Birleşik Devletlerde de benzer uygulamalar vardır. Türkiyede de son dönemlerde Bitcoin’in temel teknolojisi olan BlockChain teknolojisi üzerine bazı çalışmalar yapıldığı açıklanmış, bir kaç Kripto Para (daha ziyade Token) Halka arz denemesi yapılmıştır.

Büyük Şirketlerde de benzer açıklamalar vardır. Hooters’ın da sahibi olduğu Chanticleer Holdings konuyla ilgilendiklerini açıkladıklarında Borsadaki Hisse değerleri artmıştır. Starbucks ise Kripto Paralar için henüz erken olmakla beraber BlockChain çözümleri üzerinde çalışıyoruz. Şu an bile ödemelerimizin büyük oranı mobil cihazlardan geliyor şeklinde açıklamlar yapmışlardır. Yine Türkiyede birkaç işletme ödemelerde BitCoin , Litecoin gibi para birimlerini kabul edeceklerine dair açıklamalar yapmışlardır ama Volatilite ‘nin bu kadar yüksek olduğu bu dönemde çok gerçekçi görünmemektedir.

Başladığı zamanki anarşist ruhundan çok şu sıralar kazanç fırsatları ile gündemde olsa da Bitcoin’in dijital para devrimini başlatmış olduğu ortadadır.