Bitcoin ve Kripto Paralara Genel Bakış

2008 Eylül ayında “Satoshi Nakamato” takma adlı bir kişi (veya grup – gerçek kimliği hala bilinmiyor) “bitcoin: Eşten Eşe Elektronik Nakit Sistemi” isimli teknik çalışmayı yayınladı. Bitcoin; hiçbir merkezi otoriteye bağlı olmadan çalışabilen dijital para olarak ortaya çıkmış oldu.

Yeni paranın nasıl üretileceğini, para transferinin nasıl olacağını, verilerin değişmezliğinin ve güvenliğin nasıl sağlanacağını ve negatif bakiyeye düşme durumunun (double-spending) merkezi otorite olmadan nasıl engelleneceğine dair çözümler bu çalışmada belirtildi.

Yayınlandığı dönem; dünyada finans ve finans yapılarını düzenleyici kurumlara güvenin sarsıldığı, 2008 Küresel krizi ile aynı dönemdir. Finans sektörüne karşı anarşist bir çözümdür bitcoin. Sonuç olarak para basma ve transferi yetisine sahip tüm kurum ve kuruluşların varlıklarının bile sorgulanmasına neden olacak bir sürecin ilk kıvılcımını çakmış olur.

Çözüm başlarda kısıtlı bir çevre tarafından fark edilip desteklenmiş, Dökümanda belirtilen yöntemler için açık kaynak kodlu yazılımlar geliştirilmiş ve sistem çalışır hale gelmiştir.

Kullanımın yayılmaya başlaması ise teknolojiye yakın çevrelerce kimliksiz izi sürelemez para transferi amacıyla Darknet ve Black Market çevrelerinde olur. Bir süre sonra Darknet’in defacto parası haline gelir. Bu dönem Bitcoin’in ismi de kötüye çıkar. Bir noktada Birleşik Devletler duruma müdehale eder. Black Market kurucularına Hapis cezaları dahil farklı cezalar verilir.

İşlem hacmi artan bitcoin pek çok kişiye temas etmiş olur, sıradan halk arasında da fark edilmeye başlar, yaygınlaşmaya devam eder. Pekçok kişi deneysel veya merak ile Bitcoin üretimine dahil olmaya başlar. Pazar büyüdükçe üretime yapılan yatırım da artar. Belli bir zaman diliminde Bitcoin üretimi Moore yasasına karşı alınan önemlemlerden dolayı kısıtlıdır. Dolayısıyla üretime katılım arttıkça birim üretim maliyetleri artar.

Paralel dönemde BitCoin Türevi ve Alternatifi Kripto Paralar yaratılır. Ethereum Vakfı dağıtık uygulama ve Token desteğini kazandırır sisteme. Riple ise teknolojiyi özelleştirerek Finans sektörünün hizmetine sunar. Uluslararası para transferi de dahil işlemleri saniyeler içinde tamamlayan bu çözüm Avrupa birliğinde kullanılan ve milyar euro tasarruf sağladığı belirtilen eIDAS standartlarından bile daha verimli bir çözümdür. Dünyadaki pekçok finans şirketi hızlıca sisteme üye olur. Havven ise çift token mantığı ile Volatiliteyi düşük tutmayı hedefliyen bir çözüm sunar.

Günümüze gelindiğinde farklı konuları çözdüğünü idea eden 1500 farklı kripto para yaratılır. Her geçen gün ise yenileri yaratılmaya devam etmektedir.

Bir yandan da Kripto Para borsaları hızlıca çoğalmaya ve bu borsalar üzerinde işlem hacimleri hızlıca artmaya başlamıştır. Özellikle son 1 yıl içinde büyük değer artışları yaşanmış sokaktaki insanlar bile bu değer artışlarına kayıtsız kalamamıştır. Bu döngü ile artış daha da körüklenmiştir. 2017 yılı sonlarına doğru pek çok devlet halkını uyarmak zorunda kalmış. Güney Kore ve Birleşik Devletler bazı önlemler almıştır.

Global çaptaki ilgiden dolayı kamu ve büyük kurumlar konuya kayıtsız kalamamış bazı Avrupa Doğu Bloku ülkeleri ve Rusya kendi Kripto Para Çözümleri üzerinde çalıştıklarını açıklamıştır. İngiltere kripto paraları yabancı para sınıfına sokmuş o şekilde vergilendirmeye başlamıştır. Bazı Avrupa ülkeleri kripto paraları emtia olarak kabul ederek vergilendirmeye başlamıştır. Birleşik Devletlerde de benzer uygulamalar vardır. Türkiyede de son dönemlerde Bitcoin’in temel teknolojisi olan BlockChain teknolojisi üzerine bazı çalışmalar yapıldığı açıklanmış, bir kaç Kripto Para (daha ziyade Token) Halka arz denemesi yapılmıştır.

Büyük Şirketlerde de benzer açıklamalar vardır. Hooters’ın da sahibi olduğu Chanticleer Holdings konuyla ilgilendiklerini açıkladıklarında Borsadaki Hisse değerleri artmıştır. Starbucks ise Kripto Paralar için henüz erken olmakla beraber BlockChain çözümleri üzerinde çalışıyoruz. Şu an bile ödemelerimizin büyük oranı mobil cihazlardan geliyor şeklinde açıklamlar yapmışlardır. Yine Türkiyede birkaç işletme ödemelerde BitCoin , Litecoin gibi para birimlerini kabul edeceklerine dair açıklamalar yapmışlardır ama Volatilite ‘nin bu kadar yüksek olduğu bu dönemde çok gerçekçi görünmemektedir.

Başladığı zamanki anarşist ruhundan çok şu sıralar kazanç fırsatları ile gündemde olsa da Bitcoin’in dijital para devrimini başlatmış olduğu ortadadır.